दक्षिण एशियाली मुलुकहरुमा एक पछि अर्को गर्दै शासक दलहरुका बिरुद्ध जनआन्दोलनहरु भएकाछन । श्रीलंकाका जनताले राष्ट्रलाई ऋणमा डुबाएर जनतालाई कंगाल बनाउने दलका शासक बिरुद्ध बिद्रोह गरेका थिए । फल स्वरुप त्यहाँ दाज्यूभाईको परिवारिक शासन चलाएर बसेका भ्रष्ट दलका शासकहरु धारासायी भएका थिए । श्रीलंकाको सेनाले भ्रष्ट दलका शासकहरुलाई सत्तामा टिकाई राख्नको लागि श्रीलंकाको जनता बिरुद्ध हतियार चलाएनन् । राष्ट्र र जनताको सुरक्षा गर्नको लागि मात्रै सेना सडकमा उत्रिएका थिए । लोकतंत्रको स्थापित नियम अनुसार नै श्रीलंकाको जनताले सरकारी कार्यालयहरु कव्जागरी जनबिरोधी दलको शासनलाई ध्वास्त पारेका थिए ।
त्यो श्रीलंकाको जनआन्दोलन र त्यहाँको सेनाले खेलेको भूमिका दक्षिण एशियाली मुलुकहरुको आमजनताको लागि महत्वपूर्ण शिक्षा दिएको थियो । उता दक्षिण एशियाकै अर्को मुलुक पाकिस्तानमा भने स्थिति निकै नै फरक छ । त्यहाँको सेनाले दलहरुलाई आपसमा भिडाएर लामो समय देखि राजनीतिक फाईदा उठाउँदै आएकोछ । पाकिस्तानी जनता चुनेको राजनीतिक दलहरु नभएर पाकिस्तानी सेनाले चाहेको राजनीतिक दलहरुले मात्रै पाकिस्तानमा सत्ता चलाउन पाएको देखिन्छ । उदाहरणको लागि विश्व प्रशिद्ध क्रिकेटर ईम्रान खानको दललाई पाकिस्तानी जनताको साथ सहयोग हुँदाहुँदै पनि पाकिस्तानी सेनाले नरुचाएको हुँदा सत्ताबाट मात्र बाहिर नभएर जेलमा नै बस्नु परेकोछ ।
पाकिस्तनी सेना पाकिस्तानको राजनीतिमा हाबी मात्र भएको होइन कि बारबार सैनिक बिद्रोहहरु गरी सत्ता आफैले चलाउने गर्दै आएकोछ । दलहरुले बनाएको नागरिक सरकारलाई पाकिस्तानी सेनाले लामो समय सत्ता चलाउन दिएको छैन । पाकिस्तानी सैनिक जनरलहरुले चाहेको दललाई सत्तामा ल्याउने र कुरा नमिले पछि त्यसलाई हटाएर आफै वा अर्को दललाई सत्ता सम्हाल्न दिने गरेकाछन । परिणाम स्वरुप पाकिस्तान ऋणमा डुबेको मात्र होइन पाकिस्तानी जनता कंगाल भएकाछन र पेट भरी खानको लागि पनि संघर्षरत छन । मुठीभरका धनी वर्गले राजनीतिक दलहरु खोली पाकिस्तानी सेना सित मिलेर मोजमस्ती गरीबसेकाछन ।
पाकिस्तान संसारमा नै नभएको भ्रष्टाचार हुने मुलुकमा गनिन्छ । भ्रष्टाचार र कुशासन पाकिस्तानी राजनीतिको संस्कार नै बनीसकेको छ । धेरै पहिले पाकिस्तान कै प्रान्तको रुपमा रहेको मुलुकलाईअहिले बंगलादेश भनिन्छ । त्यो बेला उक्त मुलुकलाई पूर्वी पाकिस्तानको नामले चिनिन्थ्यो । बंगलादेशको राजनीतिक बिरासत पनि पाकिस्तान सित मिल्दो जुल्दो नै छ । फाटफुट सैनिक बिद्रोह पनि हुने गरेको मुलुकमा बंगलादेश पनि पर्दछ । पछिल्लो केहि बर्ष देखि भने बंगलादेशमा राजनीतिक स्थायित्वा कायम भएको महसुस हुन थालेको थियो । बिकासको हिसाबले पनि बंगलादेशले दक्षिण एशियाको अन्य मुलुकहरुको दाँजोमा राम्रो नै गरी रहेको अनुभूति भईरहेको थियो ।
बंगलादेशको राजनीतिमा जिया परिवार र शेख परिवारको वर्चश्व लामो काल देखि कायम रहेकोमा यता केहि बर्ष देखि शेख परिवारको छोरी शेख हसिनाले एकक्षत्र राज गरेकी थिईन । उहाँको दल भ्रष्टाचार र कुशासनमा चुरलुम्म डुबेपछि अन्य राजनीतिक दलहरुबाट त्यसको घोर बिरोध हुन थाल्यो । तर सत्ताको मात लागीसकेको शेख हसिनाले प्रतिपक्षी दलहरुबाट भएको बिरोधको वेवास्ता गर्दै तेस्रो कार्यकालको लागि चुनाव घोषणा गरिन । विपक्षी दलहरुले भ्रष्ट नेतृ शेख हसिनाले तेस्रो कार्यकालको लागि घोषणा गरेको चुनाव वाहिष्कार गरेकाथिए ।
तैपनि शेख हसिनाले विपक्षी राजनीतिक दलहरुले भाग नलिएको चुनाव जोडजबरजस्ती गराएर नै छाडे र आफ्नै सत्तामा रहेको दलले दुईतिहाई बहुमतको साथ चुनाव जितेको घोषणा गरिन् । त्यो चुनाव र त्यसको परिणामलाई बंगलादेशका बिद्यार्थीहरुले भने स्वीकार नगरी शेख हसिनाको सरकार बिरुद्ध आन्दोलन सुरु गरेका थिए । त्यो आन्दोलनलाई दबाउन शेख हसिनाको सरकारले प्रहरी र सेना परिचालन गरेकोमा सेनाले बिस्तारै तठस्त बसेर बिद्यार्थीहरु र बंगलादेशी जनतालाई बल प्रयोग गरी नदबाउने वा नमार्ने नीति लिएपछि शेख हसिना सत्ता त्यागेर भागी भारतमा निर्वासनको जीबन बिताईरहेकी छिन ।उता दुई बर्ष अगाडि उहाँ सत्तामा हुँदा मारिएका बिद्यार्थीहरु लगायत बंगलादेशी आमजनताको हत्या गरेको मुद्दामा हिजै मात्र बंगलादेशको अदालतबाट फैसला आएकोछ ।
फैसला अनुसार उहाँ र उहाँलाई आन्दोलन दबाउन सहयोग गरेका अन्य अधिकारी र प्रहरी अधिकारीलाई समेत फाँसीको सजाय सुनाएको छ । यो महत्वपूर्ण फैसलाले जेन जेड नेपालको आन्दोलनकारीहरुलाई पनि मार्गनिर्देशन गरेकोछ । जेन जेडका बालकहरुको हत्यारा नेपालमा नै छन र बेलाबेलामा ठुलो कुरा गरी उल्टै जेन जेड नेपालले बनाएको सुशीला कार्की सरकारलाई थर्काईरहेका छन । बंगलादेशको नजिर अनुसार सुशीला कार्की सरकारले महाभ्रष्ट र कुशासन गरेका ओली(देउवा सरकारका प्रधानमंत्री र गृह्यमंत्रीलाई मुद्दा चलाउनु पर्छ । डराएर वा तर्सेर सुशीला कार्की सरकार मुद्दा नचलाई बस्नु हुँदैन । यदि यसरी बस्ने हो भने पदबाट राजिनाम गरी हाल्नु पर्छ ।
जेन जेड नेपालको पछाडि नेपाली जनता छन भने सुशीला कार्की सरकारको साथमा पुरा राष्ट्र नै छ । लाक्षी बनेर बस्नुको कुनै मतलव नभएकाले जेन जेड नेपालले दिएको जिम्मेवारी सुशीला कार्की सरकारले ईमान्दारी पूर्वक पुरा गर्ने प्रयास निरन्तर जारी राख्नु पर्दछ ।अपराधीहरु सितै डराएर बस्ने सरकारले कसरी चुनाव गराउँला भन्ने नेपाली जनताको मनमा उव्जिएको शंकालाई निवारण गर्नको लागि सुशीला कार्की सरकारले ठोश काम गरी देखाउन सक्नुपर्छ । खोला तर्ने मान्छेले खुट्टा कमाएर हुँदैन मन बलियो र खुट्टा दरो बनाएर खोला भित्र पसेमा सजिलै खोला पार हुन्छ । नेपालको सन्दर्भमा कुरा गर्दा जेन जेड नेपालले थालेको भ्रष्टाचार र कुशासन बिरुद्धको आन्दोलनलाई अगाडि बढाउन कुनै गम्भिर चुनौती छैन । भ्रष्ट र कुशासन गरेका दलहरु आफु माथि कानुनी कार्बाही हुनबाट जोगिनको लागि मात्रै ठुला ठुला कुराहरु गरी राखेकाछन ।
भित्री रुपमा उहाँहरु सबै गलीसकेको हुँदा उहाँहरु बिरुद्ध कानुनी कार्यबाही चलाउनको लागि कुनै बाँधा छैन । जेन जेडको लागि राम्रो पक्ष अर्को के छ भने हालसालै नेपालका एक महत्वपूर्ण पूर्व सेना प्रमुखले नेपाली सेनाको काम कुनै एक दललाई सत्तामा पुर्याउनु वा टिकाउनु होइन । उहाँले नेपाली सेनाको काम नेपाल राष्ट्र र नेपाली जनताको रक्षा गर्ने मात्रै भएको बताएकाछन । नेपाली सेनाले तठस्त भएर जेन जेड नेपाल र दलहरुका बिच समन्वय गर्नुको पछाडिको मूलकारण पनि नेपाली सेनाको यहि नीति नै भएको उहाँले उल्लेख गर्नु भएकोछ । राजतंत्र भएको मुलुक दक्षिण एशियाली मुलुक थाईलैंडमा पनि सेनाले दलहरुलाई नियमन गर्ने गरेको पाईन्छ ।
मूलभुत रुपमा राजनीतिक दलहरु भ्रष्ट भएर कुशासन गर्न थालेमा थाई सेनाले त्यसलाई रोकेर सही राजनीतिक बाटोमा ल्याउने प्रयास गर्ने गरेकोछ । तसर्थ सेनाको काम भनेको मुलुकको हितलाई हेरी दलहरुको पक्ष वा विपक्षमा नलागी आमजनताको राजनीतिलाई सभ्य र भव्य बनाईराख्नु नै हो । नेपाली सेना पाकिस्तानी सेना जस्तो राजनीतिमा लागेको सेना होइन । त्यो भएको हुँदा नेपालको राजनीतिमा हष्तक्षेप गरीराख्ने मनसाय नेपाली सेनाको विलकुलै छैन । तर नेपाली सेनाले भ्रष्टाचार र कुशासनलाई राजनीतिक संस्कार बन्न वा बनाउन नदिने दृढता पनि देखाईसकेको छ । दलहरुले अड्डा अदालत प्रहरी प्रशासन सबैलाई दलीयकरण गर्न भ्याए पनि अझ सम्म पनि नेपाली सेनालाई भने छुन सकेको छैन ।
नेपाली सेनाको संरचना आज सम्म पनि पुरानै हिसाबले बन्दै र चल्दै आएको हुँदा दलहरुले त्यसमा फेरबदल वा हेरफेर गर्न सकीरहेको छैन । त्यसकारण नेपाली सेना दलहरुको वा जेन जेडको पक्ष वा विपक्ष भएर उभिनेमा पर्दैन । नेपाली सेनाले सत्य र धर्मको पक्षमा मात्रै साथ दिनेछन । भ्रष्टाचारी र कुशासन गर्ने दलहरुको पक्षमा नेपाली सेना विलकुलै उभिने छैन । तसर्थ जेन जेड नेपालले नेपाली सेनाको तर्फबाट साथ सहयोग पाई नै राख्ने छ । दलहरुले भने नेपाली सेनाको साथ सहयोग पाउनको लागि पहिले आफैलाई सुधार्नु पर्ने हुन्छ । महाभ्रष्टाचारी दलका शीर्ष नेताहरुलाई नेपाली सेनाले रुचाएको छैन । नेपाली सेना जता नेपाली जनता उतानै हुनेछन ।
बहुमत नेपाली जनताले राजतंत्रलाई साथ दिएको खण्डमा नेपाली सेना पनि स्वतस् राजतंत्रको पक्षमा हुनेछन । जेहोस बंगलादेशमा शेख हसिना बिरुद्ध आएको अदालतको फैसलाले त्यहाँ कानुनी राज पनि भएको पुष्टी गरेकोछ । नेपालमा के छ भन्ने कुराको पुष्टी अब नेपालको अदालतले पनि गर्न सक्नु पर्छ । २३ जेन जेड बालकहरुको हत्यामा संलग्न भएको निवर्तमान ओली(देउवा सरकारको पदाधिकारीहरुलाई र साथ सहयोग गर्ने नेपाल प्रहरीको तत्कालिन प्रमुखलाई मुद्दा चलाउनको लागि अब ढिलो गर्नु हुँदैन । जेन जेड नेपालले पनि बंगलादेशको फैसलाबाट पाठलिएर आरोपीहरुलाई कडा भन्दा कडा सजाय दिनको लागि पहल गर्नु पर्छ । चुपचाप हात बाँधेर बस्दा अन्तर्राष्ट्रिय जगतमा गलत सूचना प्रवाह भएर नेपाल राष्ट्रलाई कानुनी राज नभएको असफल राष्ट्र मान्ने भएकाले नेपालको राष्ट्रियतालाई आँच पुर्याउनेछ ।
