काठमाडौं । अन्तरिक्ष विज्ञानको क्षेत्रमा इतिहास रच्ने क्रममा चीनले अन्तरिक्षयान तियानवेन–२ प्रक्षेपण गरेको छ ।
यो अन्तरिक्षयान मंगल ग्रह नजिकैको क्षुद्रग्रहमा जानेछ र त्यहाँबाट नमूनाहरू ल्याउनेछ । चीनको अन्तरिक्ष एजेन्सी चाइना नेशनल स्पेस एडमिनिस्ट्रेशन (सिएनएसए) ले दिएको जानकारी अनुसार तियानवेन–२ बिहीबार दक्षिण चीनबाट लङ मार्च ३–बी रकेटबाट प्रक्षेपण गरिएको थियो । यो अन्तरिक्षयानले क्षुद्रग्रह २०१६एच०३ बाट नमूनाहरू सङ्कलन गर्नेछ । यसले मुख्य–बेल्ट धूमकेतु ३११पी को पनि अनुसन्धान गर्नेछ ।
चीनले यस मिशनमार्फत अन्तरिक्षको क्षेत्रमा आफ्नो बढ्दो शक्ति पनि देखाउन चाहन्छ । सिएनएसएका प्रमुख शान झोङडेले मिशनको बारेमा जानकारी दिँदै तियानवेन–२ लगभग दुई वर्षमा क्षुद्रग्रह २०१६HO३ बाट शुद्ध चट्टानहरूको नमूनाहरू लिएर फर्कनेछ । उनले भने कि नमूनाहरूको अध्ययनले पृथ्वीको गठनको बारेमा जानकारी प्रदान गर्नेछ ।
यस दशक लामो मिसनको उद्देश्य अभूतपूर्व खोजहरू गर्नु र ब्रह्माण्डको बारेमा मानव ज्ञानलाई अगाडि बढाउनु हो । क्षुद्रग्रह २०१६ ज्इघ बाट लिइएका नमूनाहरू लगभग दुई वर्षमा पृथ्वीमा फिर्ता ल्याइनेछ । क्षुद्रग्रह २०१६ HO3 र धूमकेतु ३११P छनौंट गरिएको थियो किनभने तिनीहरूको कक्षा अपेक्षाकृत स्थिर छ, जसले गर्दा तिनीहरू पुग्न सजिलो छ । वैज्ञानिकहरूले यी नमूनाहरूले पृथ्वी कसरी बन्यो र पानी कहाँबाट उत्पत्ति भयो भनेर बुझ्न मद्दत गर्नेछ ।
अन्तर्राष्ट्रिय सहयोगको पहलमा, चीनले पहिले नै चन्द्रमाको त्यो भागबाट नमूनाहरू ल्याउन सफल भइसकेको छ जुन पृथ्वीबाट कहिल्यै देखिँदैन र यो एक ऐतिहासिक मिसन थियो । चन्द्रमाको टाढाको भाग त्यो हो जुन सधैं अन्तरिक्षतिर फर्कन्छ र पृथ्वीबाट कहिल्यै देखिँदैन । यो भाग पहाड र उल्कापिण्डका खाडलहरूले भरिएको छ र त्यहाँ पुग्न धेरै गाह्रो छ।
यस भागमा चीनको सफल मिसनलाई प्रमुख उपलब्धि मानिएको थियो। चीनले यस सम्बन्धमा अन्तर्राष्ट्रिय सहयोगलाई पनि स्वागत गरेको छ, तर चीनले नासासँग प्रत्यक्ष रूपमा सहकार्य भने गर्दैन, किनभने अमेरिकी कानूनले नासासँग द्विपक्षीय सहयोगलाई निषेध गर्दछ ।
अमेरिकी राष्ट्रिय सुरक्षा चिन्ताका कारण चीनलाई अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन (आइएसएस) बाट बहिष्कृत गरिएको थियो । तर चीनले आफ्नै स्टेशन बनाएर अन्तरिक्ष विज्ञानको क्षेत्रमा आफूलाई एक प्रमुख शक्ति बनाएको छ । तियाङगोङ चीनको आफ्नै अन्तरिक्ष स्टेशन छ । यसको नाम तियाङगोङ हो। यसको अर्थ स्वर्गीय दरबार हो । यो तीन अन्तरिक्ष यात्रीहरूको लागि डिजाइन गरिएको हो र पूर्ण रूपमा चीनले निर्माण गरेको हो ।
चीनको अन्तरिक्ष कार्यक्रम सत्तारूढ कम्युनिष्ट पार्टीको सैन्य शाखा, पीपुल्स लिबरेशन आर्मी अन्तर्गत छ । विगत २० वर्षमा, यो कार्यक्रमले द्रुत प्रगति गरेको छ । चीन आफैंले अन्तरिक्षमा एक व्यक्ति पठाउने तेस्रो देश बनेको छ । यसले मंगल ग्रहमा मानवरहित अन्तरिक्षयान अवतरण गर्यो र चन्द्रमाको टाढाको छेउमा रोभर पठायो । चीनको लक्ष्य २०३० अघि चन्द्रमामा एक व्यक्ति पठाउनु हो । उसले भविष्यमा तियाङवेन–४ मिसन मार्फत बृहस्पतिको अन्वेषण गर्ने योजना बनाएको छ । तर यस मिसनसँग सम्बन्धित जानकारी अहिलेसम्म साझा गरिएको छैन ।
